تابآوری مالی در اقتصاد
ویروس کرونا (کووید-۱۹) به اقتصاد ایران و جهان حمله کرده است. همانگونه که در سرمقاله سهشنبه ۲۰ اسفندماه اشاره شد (کرونا و درآمد خانوارها) اگر رکود اقتصادی ناشی از این ویروس جهانگیر در ایران سه ماه تداوم داشته باشد، وضعیت سه دهک اول درآمدی که هماکنون هم تراز دخل و خرج آنها منفی است طاقتفرساتر میشود و دهکهای چهارم تا هفتم هم احتمالا منفی خواهند شد.همانگونه که در سرمقاله سهشنبه ۲۰ اسفندماه اشاره شد (کرونا و درآمد خانوارها) اگر رکود اقتصادی ناشی از این ویروس جهانگیر در ایران سه ماه تداوم داشته باشد، وضعیت سه دهک اول درآمدی که هماکنون هم تراز دخل و خرج آنها منفی است طاقتفرساتر میشود و دهکهای چهارم تا هفتم هم احتمالا منفی خواهند شد.حاکمیت باید اقدامی فوری و اساسی برای افزایش تابآوری مالی (Financial Resilience) خانوارهای ایرانی در ماههای پیش رو انجام دهد.هدف چنین اقدامی در وهله نخست باید تامین نقدینگی لازم برای حفظ معیشت حداقلی طبقات پایین و در وهله بعد جلوگیری از منفی شدن دخل و خرج طبقاتاقتصاد ، متوسط باشد.
بر همین اساس در این نوشته تلاش شده مجموعه اقداماتی که در کنار هم میتوانند یک بسته سیاستی- اجرایی برای تابآوری مالی در مقابل کرونا باشند، پیشنهاد شوند. بدیهی است که این پیشنهادها اشکالات و نقایصی دارند؛ اما به عنوان یک پیشنویس اولیه میتوان آنها را به بحث و بررسی فوری گذاشت و در فرآیندی تکرارپذیر (Iterative) خطاهای آنها را حین اجرا تصحیح کرد.اما پیش از ارائه این پیشنهادها، باید بر یک نکته کلیدی تاکید کرد؛ هماکنون هیچ چیزی مهمتر از زمان و سرعت عمل نیست.
تاخیر در انجام اقدامات اجرایی و ملموس، باعث بیاثر شدن اقدامات بعدی خواهد شد و تاثیرگذاری سیاستهای سلامت را هم مختل خواهدکرد. مردمی که نگران نان و معیشت خود هستند طبعا در خانه نمیمانند و ناچارند برای کسب روزی و تامین معاش از خانه بیرون بروند. با آغاز تعطیلات نوروزی و پایان کار دستگاههای دولتی هم عملا دیگر کار چندانی نمیشود کرد. در شرایط امروز نباید به دنبال راهکارهای دقیق و کاملا درست بود، روشهای نسبتا درست با سطحی از خطای قابل تحمل که فوری اجرا شوند، قطعا مفیدتر از راهکارهای دقیق و عالی هستند که دیر اجرا شوند.