فروش ۷۸ درصدی تولیدات PVC در بورس کالاآزاد
خبرگزاری میزان- قائم مقام انجمن کارفرمایی صنعت پتروشیمی گفت: بیش از ۷۸ درصد تولیدات خود را متناسب با نیاز بازار در بورس کالا به فروش رساندهاند و نقشی در توزیع این محصولات و انتخاب مشتریان ندارند.
وضعیت کلی بازار PVC از محل عرضه و تقاضا طی چند سال اخیر چگونه بوده است؟
نقش شرکتهای تولیدکننده در مسیر توزیع محصولات پتروشیمی چیست؟
در زمینه توزیع محصولات پتروشیمی فروختهشده در بورس کالا، شرکتهای پتروشیمی تقریبا هیچ نقشی ندارند و خریداران و بهعبارت دیگر طرف تقاضا توسط وزارت صمت و سازوکارهای تعیین شده در سایت بهینیاب و نیز در بورس کالا پالایش میشوند. اما شاید نیاز باشد برای جلوگیری از بسیاری از التهاباتی که در سالهای اخیر در این بازار شاهد آن بودیم، ساز و کارهایی را فعال کنیم تا فاصله تولیدکننده مواد اولیه و مصرفکنندگان واقعی آن را کاهش دهیم و آن استفاده از ظرفیت انعقاد قراردادهای بلندمدت (کشف پریمیوم) تحت نظارت وزارت صمت و بورس کالا است. استفاده از چنین ظرفیتی که در دستورالعمل تنظیم بازار محصولات پتروشیمی نیز پیشبینی شده است، علاوه بر پالایش بیشتر طرف تقاضا، میتواند مشکل کمبود نقدینگی بسیاری از صنایع تکمیلی را در تعاملات فی مابین مرتفع کند. آمارها نشان میدهد در سه ماه اول سال ۹۹ هم ۱۱۶ هزارتن PVC توسط شرکتهای پتروشیمی در بازار بورس کالا فروخته شده که بیش از سالهای گذشته است. این در حالی است که متاسفانه تقاضای این محصول در سه ماه اخیر ۵۰ هزار تن بیش از مدت مشابه سال ۹۸ بوده که بهنظر میرسد عامل اصلی التهاب بازار این محصول بوده است. واقعا چه اتفاقی در اقتصاد کشور در سال جاری نسبت به سال گذشته افتاده که باید شاهد ۵۰ هزار تن افزایش تقاضای PVC باشیم (معادل ۳۳درصد رشد در تقاضا) رشد اقتصادی، رشد بخش مسکن و ساختوساز دلیل آن بوده یا باید دلایل دیگری را جستوجو کنیم؟ به هر صورت در حال حاضر نقش شرکتهای پتروشیمی در زنجیره تولید، تامین حداکثری محصولات پتروشیمی و از جمله PVC در بازار بورس کالا بوده است که بیش از ۷۸ درصد تولیدات خود را متناسب با نیاز بازار در بورس کالا به فروش رساندهاند و نقشی در توزیع این محصولات و انتخاب مشتریان ندارند.
اما همواره سوال اساسی پابرجاست که این میزان داد و ستد شده به کجا هدایت شده که با وجود اینکه در سه ماه اول امسال ۱۱۶ هزار تن PVC معامله شد، اما هنوز تقاضای افسارگسیخته و ملتهب وجود دارد؟
پاسخ محوری که در این زمینه وجود دارد این است که شرکتهای پتروشیمی نقشی در انحراف هدایت مواد اولیه معامله شده ندارند و اساسا اختیاری در این خصوص ندارند. از طرفی پتانسیل رهگیری مقاصد محصولات را هم ندارند، زیرا آنها ایفاگر نقش عرضهکننده در بورس کالا هستند. نهاد متولی کنترل بخش تقاضا یعنی وزارت صمت از طریق سامانه خود نظیر بهینیاب مسوول تخصیص سهمیههای خرید بوده و رهگیری اینکه داد و ستدهای انجام شده نهایتا به کدام مقصد میروند با واحدهای نظارتی وزارت صمت خواهد بود.
البته در مقطعی از زمان، برخی تولیدکنندهنماها اقدام به احتکار گریدهای جذاب کردند و نمیتوان این موضوع را انکار کرد. اما بعضا از سوی نهادهای نظارتی با آنها برخورد شد و مشمول جریمههای گوناگون شدند. اما ریشه اصلی آن متوجه اختلاف شدید نرخها بوده که از این راه به دنبال کسب سودهای بیشمار بودند.
در گذشته و در برخی مقاطع شاهد بودیم که به دنبال شکلگیری تقاضای هیجانی و افزایش قیمتهای انتظاری، خریداران محصولات پتروشیمی، بعضا حتی اقدام به تحویل گرفتن محصول و خروج آن از انبار شرکتهای پتروشیمی نمیکردند و به بهانههای مختلف از خارج کردن سفارش خود از مجتمعهای تولیدی سر باز میزدند این امر باعث مشکلاتی برای شرکتهای پتروشیمی میشد. گرچه این اتفاق مربوط به همه متقاضیان و خریداران نبود، اما باید در نظر گرفت زمانی که نظام بازار دچار آشفتگی میشود، باید منتظر چنین عواقبی نیز باشیم. همانطور که گفته شد در همین دوره سه ماههای که از سال جاری میگذرد تقاضای PVC در حدود ۳۳درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد داشته است.
دلیل اصلی ایجاد چنین تقاضای افسارگسیخته در بازار pvc را چه میدانید؟
راهکار مورد نظر شما برای سر و سامان دادن به اوضاع ملتهب بازار این محصول چیست؟
بهترین راه این است که بخش عمده این محصولات تحت نظارت نهادهای متولی (همچون وزارت صمت و بورس کالا) با قراردادهای بلندمدت مورد داد و ستد قرار گیرد تا در شرایط خاص بتوانند در جهت رفع مشکلات یکدیگر همسو باشند. درحال حاضر یکی از مشکلات بسیار حاد در صنایع پاییندست بحث تامین نقدینگی است که بخشی از آن میتواند در این چارچوب مرتفع شود، در حالی که اکنون در بورس کالا باید به شکل معاملات نقد انجام شود. از طرف دیگر با توجه به ریشه اصلی این التهابات که عمدتا ناشی از اختلاف نرخ ارز نیما و بازار است، واقعیسازی این نرخها میتواند در کنترل تقاضای کاذب و ایجاد التهاب، بسیار موثر واقع شود.
اما هنگامی که اجازه قرارداد بلندمدت داشته باشد، شرکتها و مصرفکنندگان میتوانند در حوزه معامله محصول انعطاف بیشتری داشته و به هم کمک کنند، در حالی که اکنون در بورس کالا باید به شکل معاملات نقد انجام شود.